Jakiś czas temu pisałem o zmianach prawa dotyczących właściwości sądów w sprawach o odszkodowania z OC. Ostatnio otrzymuję pytania – czy nowelizacja dotyczy również spraw o zadośćuczynienie. W artykule prezentuję odpowiedź.
24 stycznia 2016 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 25 września 2015 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. 2015 poz. 1691). Informowałem o tym w artykule pt. Właściwość wyłączna w sprawach OC już w poniedziałek.
Zmiany
Zgodnie z wprowadzonymi zmianami powództwo o odszkodowanie z ubezpieczenia OC można wytoczyć tylko przed sądem miejsca zamieszkania/siedziby osoby poszkodowanej albo przed sądem miejsca zdarzenia! Więcej o tym pisałem w artykule pt. Idą zmiany w sprawach o odszkodowanie z OC.
Wątpliwości
Zacznijmy od tego, że w języku prawnym odszkodowanie i zadośćuczynienie to dwa różne pojęcia. Pisałem o tym w artykule Jak odróżnić odszkodowanie od zadośćuczynienia.
Zatem czy powyższa zmiana ustawy dotyczy również spraw o zadośćuczynienie pieniężne dochodzonych z ubezpieczenia sprawcy zdarzenia?
Przyczyny zmiany
Zmiany w prawie spowodowane były napływem do sądów spraw o zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego.
W uzasadnieniu projektu zmian ustawy z dnia 25 września 2015 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych podkreślono, że w wydziałach gospodarczych Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w latach 2012-2014 sprawy o odszkodowanie z OC stanowiły od 31 proc. do 34 proc. wszystkich rozpoznawanych spraw. Zdecydowana większość z nich dotyczyła odszkodowania z tytułu najmu pojazdu zastępczego.
O tym zjawisku pisała również „Rzeczpospolita” (artykuł tutaj).
Problem
Głównym zamiarem ustawodawcy, który zdecydował się na zmianę prawa, było skrócenie czasu rozpoznawania spraw sądowych o zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego.
W projekcie wskazano wyraźnie, że „Zastrzeżenie wyłącznej właściwości sądu według miejsca zamieszkania (siedziby) poszkodowanego albo miejsca zaistnienia zdarzenia powodującego szkodę z zastrzeżeniem, że przelew wierzytelności nie wpływa na właściwość sądów, spowoduje ograniczenie powyższego ryzyka i dekoncentrację spraw w ramach organizacji wymiaru sprawiedliwości, a w konsekwencji usprawnienie tych postępowań (spraw o odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu zastępczego)”.
Komentarz
Ze względu na generalne ujęcie „powództwo o odszkodowanie z ubezpieczenia OC można wytoczyć tylko przed sądem” należy uznać, że właściwość wyłączna obejmować będzie także inne sprawy o odszkodowanie z OC (a nie tylko o odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu).
Moim zdaniem brak jest podstaw do twierdzenia, że zmiany dotyczą również spraw o zadośćuczynienie. Odszkodowanie i zadośćuczynienie to dwa różne pojęcia, a zmiany dotyczą tylko spraw o odszkodowanie. Świadczy o tym treść ustawy wprowadzającej zmiany oraz uzasadnienia projektu ustawy.
Na gruncie sprawy o zadośćuczynienie poszkodowany nadal może skorzystać z praw dotyczących wyboru sądu.
Warto o tym pamiętać!
