Ustawa naprawienie szkody naruszenie konkurencji

USTAWA
z dnia 21 kwietnia 2017 r.
o roszczeniach o naprawienie szkody wyrządzonej
przez naruszenie prawa konkurencji

Rozdział 1
Przepisy ogólne
Art. 1. Ustawa określa zasady odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez
naruszenie prawa konkurencji oraz zasady dochodzenia roszczeń o naprawienie szkody
wyrządzonej przez naruszenie prawa konkurencji w postępowaniu cywilnym.

Art. 2. Określenia użyte w ustawie oznaczają:
1) naruszenie prawa konkurencji – naruszenie zakazów określonych w art. 101
lub art. 102 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zwanego dalej „TFUE”,
lub zakazów określonych w art. 6 lub art. 9 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o
ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. z 2017 r. poz. 229 i …);
2) przedsiębiorca – przedsiębiorcę w rozumieniu art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 16 lutego
2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów;
3) kartel – porozumienie lub praktyki uzgodnione przez co najmniej dwóch
przedsiębiorców, którzy są wobec siebie konkurentami, zmierzające do
koordynowania działań konkurencyjnych na rynku lub wpływania na istotne
czynniki konkurencji, w szczególności polegające na ustalaniu lub koordynowaniu
cen zakupu lub sprzedaży lub innych warunków transakcji handlowych, w tym
dotyczących praw własności intelektualnej, ustalaniu poziomu produkcji lub
sprzedaży, podziale rynków i klientów, w tym na zmowie przetargowej,
ograniczeniu przywozu lub wywozu lub działaniach antykonkurencyjnych
podejmowanych przeciwko innym konkurentom;
4) sprawca naruszenia – przedsiębiorcę, który dokonał naruszenia prawa konkurencji;
5) organ ochrony konkurencji – Komisję Europejską, Prezesa Urzędu Ochrony
Konkurencji i Konsumentów lub organ ochrony konkurencji innego państwa
członkowskiego Unii Europejskiej;
6) program łagodzenia kar – program, który ma zastosowanie do naruszeń zakazu
określonego w art. 101 TFUE lub zakazu określonego w art. 6 ustawy z dnia 16
lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów, w ramach którego uczestnik
tajnego kartelu, niezależnie od innych jego uczestników, podejmuje współpracę z
organem ochrony konkurencji przez dobrowolne dostarczenie dowodów lub
informacji, którymi dysponuje, o kartelu oraz jego roli w kartelu, w zamian za co,
w drodze decyzji lub zaprzestania prowadzenia postępowania, uczestnik ten zostaje
zwolniony z kary pieniężnej za udział w kartelu lub kara ta zostaje obniżona;
7) oświadczenie w ramach programu łagodzenia kar – dobrowolne przedstawienie
przez przedsiębiorcę lub osobę fizyczną niebędącą przedsiębiorcą, ustnie lub na
piśmie, specjalnie w celu przedłożenia organowi ochrony konkurencji, aby uzyskać
zwolnienie z kary pieniężnej lub jej obniżenie w ramach programu łagodzenia kar,
dowodów lub informacji, którymi dysponuje, o kartelu oraz roli w kartelu
składającego oświadczenie, z wyłączeniem wcześniej istniejących informacji;
8) wcześniej istniejące informacje – dowody lub informacje istniejące niezależnie od
postępowania prowadzonego przez organ ochrony konkurencji, bez względu na to,
czy znajdują się w aktach tego postępowania;
9) propozycja ugodowa – oświadczenie dobrowolnie złożone przez przedsiębiorcę
organowi ochrony konkurencji, zawierające przyznanie się przez przedsiębiorcę do
udziału w naruszeniu prawa konkurencji i odpowiedzialności za to naruszenie lub
rezygnację z ich kwestionowania, sporządzone w celu umożliwienia organowi
ochrony konkurencji przyspieszenia lub uproszczenia postępowania;
10) podmiot zwolniony z kary – przedsiębiorcę lub osobę fizyczną niebędącą
przedsiębiorcą zwolnioną z kary pieniężnej przez organ ochrony konkurencji w
ramach programu łagodzenia kar;
11) nadmierne obciążenie – różnicę między ceną faktycznie zapłaconą a ceną, która
obowiązywałaby, gdyby nie doszło do naruszenia prawa konkurencji;
12) ugoda – ugodę zawartą przed sądem, ugodę zatwierdzoną przez sąd oraz każdą
ugodę, przez którą sprawca naruszenia i poszkodowany rozwiązują poza sądem
spór dotyczący roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej przez naruszenie
prawa konkurencji;
13) nabywca bezpośredni – osobę fizyczną lub prawną, która nabyła bezpośrednio od
sprawcy naruszenia produkty lub usługi, których dotyczy naruszenie prawa
konkurencji;
14) nabywca pośredni – osobę fizyczną lub prawną, która nabyła od nabywcy
bezpośredniego lub kolejnego nabywcy produkty lub usługi, których dotyczy
naruszenie prawa konkurencji, lub produkty lub usługi będące pochodnymi takich
produktów lub usług, lub zawierające takie produkty lub usługi;
15) dostawca bezpośredni – osobę fizyczną lub prawną, bezpośrednio od której sprawca
naruszenia nabył produkty lub usługi, których dotyczy naruszenie prawa
konkurencji;
16) dostawca pośredni – osobę fizyczną lub prawną, od której dostawca bezpośredni lub
kolejny dostawca nabył produkty lub usługi, których dotyczy naruszenie prawa
konkurencji, lub produkty lub usługi będące pochodnymi takich produktów lub
usług, lub zawierające takie produkty lub usługi;
17) mały lub średni przedsiębiorca – małego lub średniego przedsiębiorcę w rozumieniu
zalecenia Komisji 2003/361/WE z dnia 6 maja 2003 r. dotyczącego definicji
przedsiębiorstw mikro, małych i średnich (Dz. Urz. UE L 124 z 20.05.2003, str.
36).

Rozdział 2
Zasady odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez naruszenie prawa
konkurencji
Art. 3. Sprawca naruszenia jest obowiązany do naprawienia szkody wyrządzonej
komukolwiek przez naruszenie prawa konkurencji, chyba że nie ponosi winy.

Art. 4. 1. Jeżeli naruszenie prawa konkurencji skutkowało nadmiernym
obciążeniem dla nabywcy bezpośredniego, a nabywca pośredni nabył produkty lub
usługi, których dotyczy naruszenie, lub produkty lub usługi będące pochodnymi takich
produktów lub usług, lub zawierające takie produkty lub usługi, domniemywa się, że
nadmierne obciążenie zostało przerzucone na nabywcę pośredniego.
2. Na domniemanie, o którym mowa w ust. 1, może powołać się wyłącznie
nabywca pośredni, który dochodzi naprawienia szkody wynikającej z przerzucenia na
niego nadmiernego obciążenia.

Art. 5. 1. Mały lub średni przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność solidarną
wyłącznie wobec swoich nabywców bezpośrednich lub nabywców pośrednich lub
dostawców bezpośrednich lub dostawców pośrednich, jeżeli:
1) jego udział w rynku właściwym jest niższy niż 5% przez cały okres trwania
naruszenia prawa konkurencji oraz
2) poniesienie przez niego odpowiedzialności solidarnej bez ograniczeń wynikających
z niniejszego przepisu stanowiłoby nieodwracalne zagrożenie dla ekonomicznej
opłacalności jego działalności i skutkowałoby całkowitą utratą wartości jego
przedsiębiorstwa
– chyba że mały lub średni przedsiębiorca pełnił kierowniczą rolę w naruszeniu prawa
konkurencji lub nakłonił innych przedsiębiorców do udziału w tym naruszeniu lub
uprzednio organ ochrony konkurencji lub sąd stwierdził naruszenie przez niego prawa
konkurencji.
2. Podmiot zwolniony z kary ponosi odpowiedzialność solidarną wobec swoich
nabywców bezpośrednich lub nabywców pośrednich lub dostawców bezpośrednich lub
dostawców pośrednich, a wobec pozostałych poszkodowanych tylko wówczas, gdy
uzyskanie pełnego odszkodowania od innych sprawców naruszenia nie jest możliwe.
3. Wysokość kwoty, której na podstawie art. 441 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia
1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459 i …), zwanej dalej „Kodeksem
cywilnym”, może żądać sprawca naruszenia, który naprawił szkodę, od podmiotu
zwolnionego z kary nie może być wyższa niż wysokość szkody wyrządzonej przez
podmiot zwolniony z kary jego nabywcom bezpośrednim lub nabywcom pośrednim lub
dostawcom bezpośrednim lub dostawcom pośrednim. Ograniczenie to nie ma
zastosowania, jeżeli szkoda dotyczy poszkodowanego niebędącego nabywcą
bezpośrednim lub nabywcą pośrednim lub dostawcą bezpośrednim lub dostawcą
pośrednim któregokolwiek ze sprawców naruszenia ponoszących odpowiedzialność
solidarną.
Art. 6. 1. W przypadku zawarcia przez poszkodowanego ugody z jednym ze
sprawców naruszenia ponoszących odpowiedzialność solidarną, poszkodowany może
żądać od pozostałych sprawców naprawienia szkody pomniejszonej o część
odpowiadającą kwocie, do której zwrotu, zgodnie z art. 441 § 2 Kodeksu cywilnego,
byłby zobowiązany sprawca naruszenia, który zawarł ugodę.
2. W zakresie, w jakim poszkodowany nie może uzyskać naprawienia szkody od
pozostałych sprawców naruszenia zgodnie z ust. 1, może on żądać takiego naprawienia
od sprawcy naruszenia, z którym zawarł ugodę, chyba że ugoda stanowi inaczej.

Art. 7. Domniemywa się, że naruszenie prawa konkurencji wyrządza szkodę.

Art. 8. Jeżeli podstawą ustalenia odszkodowania są ceny z daty innej niż data
ustalenia odszkodowania, poszkodowanemu należą się również odsetki ustawowe za
okres od dnia, z którego ceny stanowiły podstawę ustalenia odszkodowania, do dnia
wymagalności roszczenia o naprawienie szkody.

Art. 9. 1. W przypadku roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przez
naruszenie prawa konkurencji termin przedawnienia, o którym mowa w art. 4421 § 1
zdanie pierwsze Kodeksu cywilnego, wynosi pięć lat, a jego bieg nie rozpoczyna się
przez czas trwania naruszenia. Bieg terminu przedawnienia, o którym mowa w art. 4421
§ 1 zdanie drugie Kodeksu cywilnego, rozpoczyna się od dnia zaprzestania naruszenia.
2. Bieg przedawnienia ulega zawieszeniu z chwilą wszczęcia przez:
1) Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów postępowania
wyjaśniającego lub antymonopolowego lub
2) Komisję Europejską lub organ ochrony konkurencji innego państwa
członkowskiego Unii Europejskiej postępowania w sprawie naruszenia prawa
konkurencji
– którego przedmiotem jest naruszenie prawa konkurencji będące podstawą roszczenia o
naprawienie szkody.
3. Zawieszenie biegu przedawnienia w przypadkach, o których mowa w ust. 2,
ustaje po upływie roku od dnia uprawomocnienia się orzeczenia stwierdzającego
naruszenie prawa konkurencji lub zakończenia postępowania w inny sposób.

Art. 10. W zakresie nieuregulowanym w niniejszym rozdziale do
odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez naruszenie prawa konkurencji stosuje się
przepisy Kodeksu cywilnego o czynach niedozwolonych.