Ochrona szczególnych wartości człowieka obejmuje także prawo do nazwiska.
W praktyce można wyróżnić kilka koncepcji ochrony prawo do nazwiska. W niektórych krajach uznaje się nazwisko jako część niemajątkowej wartości rodziny. Chodzi tu o to aby nikt inny nie mógł bezprawnie posługiwać się czyimś nazwiskiem.
Nazwisko jest skierowanym na zewnątrz znakiem rozpoznawczym osoby fizycznej i samo wymienienie go przez inne osoby w celu identyfikacji danej osoby nie może być uznawane za bezprawne, o ile ze względu na towarzyszące okoliczności nie łączy się to z naruszeniem innego dobra osobistego np. prawa do czci.
W orzecznictwie wskazuje się, że prawo nie chroni nazwiska jako takiego, a jedynie używania cudzego nazwiska przez osoby, które nie mają do danego nazwiska uprawnień. Ochrona prawa do nazwiska tym, którzy mają słuszny interes, związany z pokrewieństwem.
Wreszcie można wskazać na przypadki wykorzystania cudzego nazwiska dla celów komercyjnych, np. w nazwie towaru, promocji towaru czy sklepu czy w kampanii reklamowej. Takie postępowanie może naruszać prawa osobiste, nawet jeśli nie prowadzi do naruszenia innych dóbr np. takich jak prawo do czci. W niektórych przypadkach takie zachowanie może zostać ocenione jako naruszenie znaku towarowego, a także jako czyn nieuczciwej konkurencji. Więcej o tym możesz przeczytać w artykule: Nazwisko jako marka produktu a naruszenie dóbr osobistych
Ochrona prawa do nazwiska jest często związana z naruszeniem wizerunku danej osoby. Więcej o tym przeczytasz w artykule: Prawo do wizerunku oraz Ochrona wizerunku osoby znanej.
Ochrona nazwiska obejmuje też ochronię imienia. Można przyjąć, że to od indywidualnej decyzji każdej osoby (także osoby publicznej musi zostać pozostawione czy w i jaki sposób jej obraz ma nakłaniać do kupna towaru lub usługi oraz służyć gospodarczym interesom innych osób.
Włączenie określonej osoby bez jej zgody do reklamowania jakiegoś produktu na przykład przez wykorzystanie nazwiska może prowadzić do naruszenia jej prawa osobistego.
