Wczoraj otrzymałem kolejne pytanie od czytelnika bloga, który zapytał o podatek dochodowy od odszkodowania za wypadek i uszczerbek na zdrowiu. Odpowiedź na pytanie czy odszkodowanie jest opodatkowane i jaki jest podatek należny nie jest oczywista.
Pytanie czytelnika brzmiało mniej więcej tak:
Jak rozliczyć PIT37 (czy i od czego należy zapłacić podatek) za:
– odszkodowanie + odsetki,
– zadośćuczynienie + odsetki,
– renta + odsetki?
Podatek dochodowy a odszkodowanie
Poniżej przedstawiam moją analizę w tym zakresie. Pamiętajmy jednak, że nie jest to porada prawna, bowiem każdy przypadek jest inny, a sprawę należy dogłębnie przeanalizować.
Zasadą w ustawie o PIT jest to, że podatek dochodowy obejmuje wszystkie dochody. Wyjątki zostały uregulowane w art. 21, 52, 52a i 52c ustawy o PIT. Ponadto podatek nie będzie obejmował dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Podatek od odszkodowania
Przede wszystkim powinniśmy zastanowić się jak zakwalifikować świadczenie, które otrzymaliśmy. Pisałem o tym w artykule Jak odróżnić zadośćuczynienie od odszkodowania?
Ustawa o PIT przewiduje, że wolne od podatku dochodowego są m.in. odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:
a) otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą;
b) dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono;
Ustawa przewiduje także, że wolne od podatku są renty otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość.
Odszkodowanie zadośćuczynienie i renta
Z zastrzeżeniem wyjątków odszkodowanie zadośćuczynienie i renta są więc zwolnione z podatku. Pamiętajmy jednak, że przypadki w których trzeba zapłacić PIT dotyczą m.in. odszkodowania związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą, a także utraconych korzyści.
Podobnie renta za wypadek i uszczerbek na zdrowiu będzie korzystała ze zwolnienia uregulowanego w art. 21 ustawy o PIT.
Podatek od odsetek
W przypadku odsetek sprawa jest jeszcze bardziej skomplikowana. W praktyce sądów nie ma zgody czy kwota odsetek zasądzonych obok odszkodowania za wypadek i uszczerbek na zdrowiu jest opodatkowana.
Z jednej strony można twierdzić, że odsetki od odszkodowania nie korzystają ze zwolnienia od podatku, bo po prostu nie są odszkodowaniem w rozumieniu przepisów ustawy o PIT.
Takie stanowisko zajął np. Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 9 stycznia 2007 r., sygn. akt II FSK 36/06.
Z kolei w najnowszych orzeczeniach Naczelny Sąd Administracyjny akceptował już prawo do zwolnienia od podatku odsetek (zob. np. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 stycznia 2014 r., sygn. akt II FSK 289/12).
Stanowisko to jest w mojej ocenie uzasadnione. Należy bowiem zwrócić uwagę, że odsetki od odszkodowania są przypisywane do tego samego źródła przychodów, co należność główna, a zatem powinny zostać opodatkowane w ten sam sposób. W języku prawniczym mówi się, że odsetki mają akcesoryjny charakter. Jeżeli zatem odszkodowanie, zadośćuczynienie czy renta są zwolnione od podatku to także odsetki powinny zostać zwolnione z opodatkowania.
Indywidualna interpretacja przepisów
Pamiętajmy, że każdy przypadek jest inny. Już sama kwalifikacja świadczenia może sprawić spór z Urzędem Skarbowym. Dlatego warto przeanalizować szczegóły sprawy.
W przypadku wątpliwości osoby poszkodowane mogą wystąpić również do Ministra Finansów z wnioskiem o interpretację indywidualną. O tym jak napisać wniosek o interpretację podatkową możesz przeczytać np. w artykule Interpretacje podatkowe – 7 wskazówek jak należy o nie wnioskować autorstwa Wojciecha Kaptura z portalu Doradzamy.to
Jeżeli potrzebujesz pomocy napisz do mnie, a ja chętnie pomogę.
