Osobom, które były represjonowane w związku z wprowadzeniem w dniu 13 grudnia 1981 r. w Polsce stanu wojennego, przysługuje od Skarbu Państwa odszkodowanie za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę.
Ustawa z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego uznaje za nieważne orzeczenia wydane przez polskie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości lub przez organy pozasądowe w okresie od rozpoczęcia ich działalności na ziemiach polskich, tj. począwszy od dnia 1 stycznia 1944 r. do dnia 31 grudnia 1989 r., jeżeli czyn zarzucony lub przypisany był związany z działalnością na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego albo orzeczenie wydano z powodu takiej działalności. Nieważne są także orzeczenia wydane za opór przeciwko kolektywizacji wsi oraz obowiązkowym dostawom
Powyższa ustawa przewiduje obowiązek wypłaty odszkodowania za poniesioną szkodę i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wynikłych z wykonaniem orzeczenia albo decyzji.
Odszkodowanie za represje
Zgodnie z prawem świadczenia pieniężne przysługują nie tylko osobom, które zostały osadzone. Na przykład – świadczenia wypłacane są także tym, które zostały skierowane do odbycia służby wojskowej.
Świadczenia pieniężne przysługują również osobom, mieszkającym obecnie bądź w chwili śmierci w Polsce, represjonowanym przez radzieckie organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości lub organy pozasądowe, działające na obecnym terytorium Polski w okresie od dnia 1 lipca 1944 r. do dnia 31 grudnia 1956 r. oraz na terytorium Polski w granicach ustalonych w Traktacie Ryskim, w okresie od dnia 1 stycznia 1944 r. do dnia 31 grudnia 1956 r., za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego lub z powodu takiej działalności.
Jakie odszkodowanie za internowanie?
Uprawniony może otrzymać zarówno odszkodowanie (wyliczane jako sumę utraconych zarobków za okres przebywania w obozie czy więzieniu), jak i mniej wymierne zadośćuczynienie za poniesioną krzywdę. Naprawienie krzywdy następuje poprzez wypłatę pieniędzy.
Rozpatrując sprawy o zadośćuczynienie sąd bierze pod uwagę charakter i czas trwania cierpień fizycznych i ujemnych doznań psychicznych, ich intensywność, nieodwracalność negatywnych skutków zdrowotnych, np. powstałe kalectwo czy konieczność korzystania z opieki osób trzecich.
Odszkodowanie dla krewnych osoby internowanej
Prawo przewiduje, iż w razie śmierci osoby uprawnionej prawo do odszkodowania przechodzi na małżonka, dzieci i rodziców.
Powyższe osoby będą mogły więc wystąpić z ewentualnymi roszczeniami o odszkodowanie i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę także pomimo upływu czasu od śmierci ich represjonowanych bliskich.
Ustawa przewiduje ponadto przyznanie kosztów symbolicznego upamiętnienia osoby niesłusznie represjonowanej, jeżeli jej śmierć była skutkiem wykonania orzeczenia uznanego za nieważne
Jaka kwota odszkodowania za internowanie
W procesie o odszkodowanie należałoby rozważyć wiele okoliczności sprawy. W ostatnim czasie poruszaliśmy ten temat na blogu a także na portalu WP.PL
Przykładowo w jednej z ostatnich głośnych spraw Jan Rokita otrzymał 120 tys. zł zadośćuczynienia za krzywdę i straty moralne, które poniósł w wyniku kilkumiesięcznego pobytu w ośrodku dla internowanych w Załężu. Więcej w artykule: Komentarz Jacka Miłaszewskiego dla WP
W innym procesie Skarb Państwa został zobowiązany przez Sąd Okręgowy w Słupsku do wypłaty 78 tys. złotych działaczowi Solidarności za pozbawienie go pracy i internowanie w stanie wojennym.
Wbrew doniesieniom medialnym represje trwały znacznie dłużej niż przez okres dwóch tygodni (taka informacja została podana np. przez portal Fakt.pl).
Szykany wobec powoda trwały, mimo że stan wojenny dawno się skończył. Tylko po wprowadzeniu stanu wojennego działacz Solidarności był internowany przez 2 tygodnie. Natomiast po zwolnieniu go z ośrodka powód miał długotrwałe problemy ze znalezieniem pracy.
