Dobre imię przedsiębiorcy może zostać zagrożone lub naruszone w różnych sytuacjach. Obecnie nie ma wątpliwości, że podmiotem dóbr osobistych może być nie tylko człowiek, lecz także firma (osoba prawna czy podmiot, o którym mowa w art. 331 Kodeksu cywilnego). Warto poznać więc swoje prawa i walczyć o dobre imię firmy.
W dzisiejszych realiach często dochodzi do naruszenia dóbr przedsiębiorców. Na przykład w internecie konkurencyjne firmy zlecają zamieszczanie nieprawdziwych zarzutów pod kątem jakości produktów, czy obsługi klienta. Takie sytuacje to nie tylko naruszenia dóbr osobistych, ale również czyny nieuczciwej konkurencji.
Do naruszenia dobrego imienia firmy przyczyniać się mogą także pracownicy, którzy za pośrednictwem mediów społecznościowych lub forów internetowych rozpowszechniają negatywne opinie o firmie, w której są lub byli zatrudnieni. Ochrona wizerunku imienia w internecie jest zatem ważną kwestią, chronioną prawem. Za naruszenie imienia firmy przez pracownika grożą kary określone w Kodeksie Karnym. Pracownik może wyrażać krytyczne opinie na temat przedsiębiorstwa, jednak nie ma prawa obrażać i zniesławiać firmy. Jeśli rozpowszechniane informacje są nieprawdziwe, osoba ta może być pociągnięta do odpowiedzialności na podstawie Kodeksu Karnego.
Jakie dobra osobiste ma firma?
Nie sposób przedstawić pełnego katalogu dóbr osobistych przedsiębiorcy (oraz tzw. ułomnych osób prawnych). Podczas analizy należałoby jednak pamiętać o powyższych wskazówkach dotyczących wykładni dóbr osobistych. Katalog dóbr osobistych uregulowany w art. 23 Kodeksu cywilnego jest otwarty, co oznacza, że w miarę rozwoju społeczeństwa dobra osobiste będą się w nim pojawiać jako nowe, a pewne mogą zostać wyeliminowane. Na listę dóbr osobistych mogą być wpisywane coraz to nowe dobra, bowiem materia ta jest niezwykle płynna a pomiędzy poszczególnymi dobrami nie istnieją sztywne granice.
Prawo do nazwy firmy
Przyjmuje się, że do katalogu dóbr osobistych przedsiębiorcy (osób prawnych) należą takie wartości niematerialne jak: prawo do nazwy, prawo do firmy, dobre imię, prawo do tajemnicy korespondencji czy nietykalność pomieszczeń. W odniesieniu do dóbr osobistych w postaci prawa do wizerunku czy prawa do prywatności sądy nie są zgodne. Przykładowo można wskazać na orzeczenia, które dobre imię osoby prawnej wiążą z innym dobrem osobistym tj. wizerunku. Na przykład w wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 października 2009, III CSK 39/09 podkreślono, że „przez pojęcie »wizerunek« osoby prawnej należy rozumieć ogół cech charakteryzujących w powszechnym odczuciu ten podmiot, warunkujących zwłaszcza jego opinię i renomę handlową”.
Dobre imię przedsiębiorcy
W wyroku Sądu Najwyższego z 9 czerwca 2005 r., III CK 622/04 stwierdzono: „Dobre imię osoby prawnej jest łączone z opinią, jaką o niej mają inne osoby ze względu na zakres jej odpowiedzialności (…). Dobre imię osoby prawnej naruszają wypowiedzi, które obiektywnie oceniając, przypisują osobie prawnej niewłaściwe postępowanie mogące spowodować utratę do niej zaufania potrzebnego do prawidłowego funkcjonowania w zakresie swych zadań”.
Naruszenie dobrego imienia firmy
Naruszenie dobrej opinii może mieć nieprzyjemne konsekwencje dla przedsiębiorstwa. Zmniejszenie obrotów, co w następstwie może prowadzić do strat finansowych, a nawet zaważyć na dalszym funkcjonowaniu firmy. Przedsiębiorcy mają możliwość obrony imienia i wizerunku firmy na gruncie prawda cywilnego oraz karnego.
Ochrona wizerunku imienia w Internecie
W przypadku naruszenia dobrego imienia firmy za pośrednictwem internetu, ważna jest szybka reakcja, która pozwoli na usunięcie szkodliwych opinii z sieci. W niektórych sytuacjach wystarczy wezwanie właściciela portalu lub osoby rozpowszechniającej krzywdzące informacje. Jeśli to działanie nie przyniesie rezultatu, konieczne będzie skierowanie sprawy do sądu.
Szczególna ochrona dla szczególnych wartości
Ochrona dóbr osobistych ma szczególny charakter, w związku z czym sięganie do jej mechanizmów powinno następować z odpowiednią ostrożnością i powściągliwością, bez tendencji do sztucznego poszerzania katalogu tych dóbr.
Istnieje silny związek dóbr osobistych przedsiębiorcy ze sferą stosunków majątkowych. Niektórzy wskazują, że w przypadku podmiotów aktywnych gospodarczo, przy ochronie ich dóbr osobistych trudno jest odróżnić interesy majątkowe od osobistych, ponieważ często naruszenie dóbr osobistych prowadzi do naruszenia interesów majątkowych.
Dobre imię przedsiębiorcy w sądzie
Postulat odpowiedniego stosowania ochrony dóbr osobistych osób fizycznych do innych podmiotów był wielokrotnie podkreślany w orzecznictwie. Przykładowo odpowiednikiem czci człowieka w odniesieniu do osób prawnych i podmiotów bez osobowości prawnej, o których mowa w art. 331 Kodeksu cywilnego jest dobre imię (dobra sława, reputacja) tych podmiotów. Orzecznictwo w dość jednolity sposób przyjęło, że pojęcia takie jak renoma, reputacja i sława mieszczą się w określeniu „dobre imię”, wypełniając je jako elementy składowe bądź też stanowiąc odpowiedniki pojęcia dobre imię.
Niektóre sądy przyjmują, że dobrem każdego przedsiębiorcy jest m.in. dobre imię, rozumiane jako marka, ugruntowana pozycja. Dobre imię osoby prawnej jest łączone z opinią, jaką o niej mają inne osoby ze względu na zakres jej odpowiedzialności. Dobre imię osoby prawnej naruszają wypowiedzi, które, obiektywnie oceniając, przypisują osobie prawnej niewłaściwe postępowanie mogące spowodować utratę do niej zaufania potrzebnego do prawidłowego funkcjonowania w zakresie swych zadań. Podstaw znaczeniowych pojęcia „dobre imię” powszechnie upatruje się w godności osoby fizycznej, przy czym rozróżnia się dwa aspekty – zewnętrzny, rozumiany jako dobre imię, i wewnętrzny, odpowiadający pojęciu godności osobistej.
Prawa przedsiębiorców
Obecnie podmiotem dóbr osobistych może być nie tylko człowiek, lecz także firma (przedsiębiorca). Obecnie powszechne są procesy dotyczące tej materii, natomiast postulat odpowiedniego stosowania przepisów o ochronie dóbr osobistych znalazł odzwierciedlenie w praktyce.
W Polsce każdy podmiot dóbr osobistych został wyposażony w szereg narzędzi służących ich ochronie. Ochrona prawna dóbr osobistych gwarantowana jest już na etapie zagrożenia ich naruszenia. W Kodeksie cywilnym uregulowano środki prawne służące poszkodowanym w związku z naruszeniem ich wartości. Pamiętajmy, że w przypadku dóbr osobistych każdy podmiot może żądać zaniechania bezprawnego działania jeszcze na etapie zagrożenia.
Eliminuj zagrożenie
Eliminowanie niekorzystnych sytuacji, jeszcze na etapie zagrożenia, często może zapobiec powstaniu znacznych szkód, których naprawienie byłoby trudne lub niemożliwe. Warto zadbać o to już na etapie tworzenia firmy.
W przypadku spółki w umowie (statucie) powinno spisać się istotne postanowienia określające reguły postępowania w razie zaistnienia sporu. Więcej o tym możesz przeczytać np. w artykule Konflikt między współwłaścicielami w spółce – zapobiegaj i zabezpiecz swoją przyszłość! na portalu Doradzamy.to
Wpis bardzo dobry, wielu przedsiębiorców boryka się z tego typu sytuacjami, jednak niewielu wie jak na nie zareagować. Dzięki temu wpisowi mogą oni rozwiać wszelkie watpliwości.
Dziękuję bardzo za opinię 🙂